Tiểu sử của Võ Văn Hoàng (1964 - ?)

Giáo sư, tiến sĩ Võ Văn Hoàng (sinh ngày 11 tháng 5 năm 1964) quê ở xã Lương Hòa Lạc, huyện Chợ Gạo, Tiền Giang là một nhà vật lý trong lĩnh vực vật lý chất rắn tính toán, vật lý thống kê tính toán và lĩnh vực vật lý nano tính toán. Ông có nhiều công trình khoa học đăng trên các tạp chí chuyên ngành của thế giới, được giới chuyên môn đánh giá cao, và được liệt kê trong cuốn "Ai là Ai" trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật (Who’s Who in Science and Engineering).

Năm 1982-1986 ông học theo học và tốt nghiệp Đại học Quốc gia Moskva thuộc Liên bang Nga. Năm 1986-1988 ông hoàn thành bậc cao học, làm nghiên cứu sinh và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ vật lý cũng tại trường này.

Năm 1992-1999 sau khi bảo vệ xong luận án tiến sĩ, ông về công tác tại Trường Đại học Đại cương, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Ông được yêu cầu phải chuyển sang hướng vật lý thực nghiệm, ông gần như không có điều kiện và cơ hội làm việc. Giai đoạn đó, ông đã làm thêm tại Phân viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam

Năm 1999-2005 ông giảng dạy tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Năm 2004 ông được phong học hàm phó giáo sư.

Năm 2006 cho đến nay ông đứng đầu Phòng Thí nghiệm Vật lý Tính toán, Bộ môn Vật lý Ứng dụng, Khoa Khoa học Ứng dụng, Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Tháng 11 năm 2009, ở tuổi 45, ông được phong hàm giáo sư và là người trẻ nhất được nhận học hàm này trong năm. Hiện ông đang là thành viên Hội đồng Khoa học ngành Vật lý của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia.

Từ tháng 3 năm 2004 đến tháng 9 năm 2004 ông tham gia chương trình KOSEF Post-doc (chương trình nghiên cứu dành cho học giả đã có bằng tiến sĩ), Khoa Vật lý, Đại học Quốc gia Chungbuk (Hàn Quốc).

Từ tháng 3 năm 2007 đến tháng 12 năm 2007, ông tham gia chương trình JSPS Invitation Research Fellow (học giả nghiên cứu khách mời), Khoa Vật lý, Đại học Kyushu (Nhật Bản) với chức danh phó giáo sư.

Tháng 6 năm 2009 đến tháng 8 cùng năm, ông tham gia chương trình International Grant 2008, Đại học Oxford (Anh quốc) với chức danh giáo sư thỉnh giảng.

Năm 2000, ông là người phản biện thường trực (regular referee) cho tạp chí quốc tế Journal of Non-Crystalline Solids (Mĩ).

Năm 2008 đến nay ông là người phản biện thường trực cho tạp chí vật lý châu Âu, tạp chí khoa học ứng dụng bề mặt (Hà Lan) và tạp chí công nghệ nano (Anh quốc).

Năm 2009 ông là hội viên suốt đời của hội vật lý Mĩ.

Phòng Thí nghiệm Vật lý Tính toán dưới sự chủ trì ông đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học (đa phần là do ông chủ biên) trong lĩnh vực mô phỏng vật liệu lỏng, vô định hình, và nano. Ông đã công bố trên 69 bài báo trên các tạp chí chuyên ngành quốc tế như Physical Review B (của Hội Vật lý Hoa Kỳ), Physical Review C (của Hội Vật lý Hoa Kỳ), Journal of Physical Chemistry B (của Hội Hóa học Hoa Kỳ), European Physical Journal B (của Hội Vật lý châu Âu), European Physical Journal D (của Hội Vật lý châu Âu),... Ông có nhiều bài báo đăng trên kỉ yếu Hội nghị quốc tế.
“Tôi không phải là Giáo sư trẻ nhất!”
Khi Hội đồng chức danh Giáo sư nhà nước ghi nhận ông là GS trẻ nhất Việt Nam 2009, GS Võ Văn Hoàng chỉ tủm tỉm cười: “Tôi thấy mình không phải là Giáo sư trẻ nhất, ở nước ngoài khoảng ngoài 30 tuổi người ta đã có thể làm được phong hàm giáo sư rồi”.
Đó là tâm sự của Giáo sư 45 tuổi Võ Văn Hoàng - trường ĐH Bách khoa TP.HCM, người vừa được phong hàm giáo sư trẻ nhất năm 2009.
Tôi chỉ biết lặng lẽ làm việc!

Theo GS Hoàng ở nước ngoài, việc một người trẻ tuổi được công nhận là GS,PGS rất bình thường. Vậy nên tôi nghĩ nên coi đó làm chuyện bình thường. Việt Nam muốn có nhiều người trẻ tuổi nghiên cứu khoa học và trở thành GS, PGS thì cần thay đổi nhiều môi trường làm việc và sự nhìn nhận, đánh giá đối với họ.

Học ĐH và làm chuyển tiếp nghiên cứu sinh đều tại Học viện Công nghệ Moscow (CHLB Nga) được đào tạo bài bản nên khi về nước dù trải qua những năm tháng gian khó để ổn định cuộc sống đời thường trong nước, GS Hoàng đã quay trở lại con đường làm khoa học chuyên nghiệp.

GS Hoàng chia sẻ: “Trong bối cảnh vàng thau lẫn lộn trong nền khoa học trong nước, một nền khoa học còn thiếu những chuẩn mực và đồng nhất hoá các công bố trong nước và quốc tế. Tôi chỉ còn biết lặng lẽ làm việc và truyền đạt niềm đam mê nghiên cứu khoa học cho học trò. Rồi lặng lẽ ra nước ngoài làm việc tại các trường ĐH ở các nước. Tôi chỉ có những niềm vui nho nhỏ là thấy ý tưởng khoa học do mình đưa ra được đồng nghiệp quốc tế đánh giá cao”.

“Chỉ khi làm việc ở các trường đại học ở nước ngoài, tôi mới thực sự cảm thấy được bước vào môi trường làm việc của mình. Được làm việc thoả thích và được nhìn nhận đánh giá 1 cách trân trọng nhất xứng đánh vói năng lực khoa học của mình”, GS Hoàng cho biết.

Người đưa cách làm khoa học chuyên nghiệp tới sinh viên

GS Hoàng cho biết, trong 1 -2 năm trở lại đây, ở trong nước bắt đầu đã có sự nhìn nhận trân trọng hơn với những công bố quốc tế của giới khoa học đó là niềm vui không chỉ riêng tôi mà của cả đồng nghiệp.

Theo GS Hoàng, nghiên cứu khoa học (NCKH) là phải đi vào những vấn đề mới trong khoa học. Cái mới có tính toàn cầu chứ không phải mới trong phạm vi quốc gia hay một trường ĐH. Khi nghiên cứu xong thì công bố kết quả trên các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín, chấp nhận sự phản biện gắt gao của giới khoa học quốc tế để trưởng thành và phát triển.

Việt Nam muốn hoạt động nghiên cứu khoa học một cách chuyên nghiệp thì không thể đứng riêng rẽ với những chuẩn mực, sự nhìn nhận, đánh giá khác với quốc tế. Chỉ cần tựa lên các chuẩn mực và thông lệ quốc tế nghĩa là cách đưa nền khoa học trở lại quỹ đạo cần có, từ đó phát triển thành tựu khoa học và đội ngũ người làm khoa học ở VN. Chỉ có như vậy mới rút ngắn được khoảng cách về mọi mặt giữa VN và thế giới - GS Hoàng chia sẻ.

Với những trăn trở như vậy, bốn năm qua khi điều kiện làm việc tốt hơn, GS Hoàng đã gây dựng nhóm Vật lý tính toán (VLTT) tại ĐH Bách khoa TP.HCM nhằm đưa cách làm khoa học tới sinh viên, từng bước góp phần đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học chất lượng cao.

Theo GS Hoàng, để đào tạo người, phòng thí nghiệm VLTT hàng năm tuyển 2-3 SV đào tạo riêng với kỹ năng NCKH chuyên nghiệp. Khi SV ra trường, vừa đủ cứng cáp rồi là đưa ngay ra nước ngoài đào tạo. Sau này về nước, lực lượng cán bộ khoa học giỏi như vậy sẽ góp phần mở rộng hoạt động của ngành Vật lý, bằng cách mở rộng nhóm hình thành những nhóm mới và cứ thế nhân lên.

Được biết, phòng TN Vật lý Tính toán dưới sự chủ trì của Giáo sư Võ Văn Hoàng đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực mô phỏng vật liệu lỏng, vô định hình và nano có tầm vóc quốc tế, đã công bố 38 bài báo trên các tạp chí quốc tế trong năm 2006 - 2008. Giáo sư Hoàng đã được International Biographical Centre (Cambridge, England) trao tặng danh hiệu nhà khoa học hàng đầu thế giới năm 2007 và huy hiệu thành tựu xuất sắc trong khoa học...